پیشرفتی امیدوارکننده در تشخیص زودهنگام سرطان تخمدان

سرطان تخمدان (ovarian cancer) سالانه زنان زیادی را درگیر می‌کند و بالاترین میزان مرگ و میر را در بین بدخیمی‌های زنان دارد. سرطان تخمدان فاقد علائم خاص است و متاسفانه آزمایش‌های فعلی مانند آنتی‌ژن سرم 125 (CA125) و سونوگرافی ترانس واژینال (TVS) برای تشخیص زودهنگام و غربالگری قابل اعتماد نیستند، که نتیجتاً حدود دو سوم زنان در مراحل پیشرفته (مراحل III,IV) بیماریشان تشخیص داده می‌شود. زمانی که بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، بقای بیمار و بهبودی در سرطان تخمدان به طور قابل توجهی افزایش می یابد، زیرا بیش از 90 درصد از زنان مبتلا به مرحله اول بیماری 5 سال زنده می‌مانند در حالی که تنها 25 درصد از زنان دارای مرحله III هستند. بیومارکرهای تشخیصی نوین در حوزه تشخیص آزمایشگاهی می‌تواند سرطان تخمدان را در حالی که انتشار بیماری کمتر است تشخیص داده، نتایج بالینی را بهبود بخشند.

بررسی ادرار به عنوان یک منبع بالقوه نشانگر زیستی

نمونه‌های جایگزین بعنوان نشانگرهای زیستی، به ویژه ادرار، در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته‌اند. ادرار جایگزین مناسبی در مقایسه با نمونه خون است زیرا فرد می‌توان آن را در خانه خود جمع آوری کرد و همچنین جمع‌آوری آن بصورت غیر تهاجمی محسوب می‌شود. مضافاً پروتئوم ساده‌تری در آن وجود دارد و مانند خون تحت تأثیر مکانیسم های هموستاتیک نیست.

 CA125 و HE4 در ادرار و همچنین سرم قابل تشخیص هستند، با شواهد نشان می‌دهد که HE4 ادرار ممکن است برای تشخیص سرطان تخمدان حساس و بسیار اختصاصی باشد. یک بیومارکر دقیق غیرتهاجمی که می‌تواند به تریاژ زنان مبتلا به علائم مبهم برای تحقیقات بیشتر کمک کند و سرطان تخمدان را در حالی که هنوز در حجم کم انتشار و رشد بیماری قرار دارند، تشخیص دهد و نهایتاً تشخیص سریع این بیماری می‌تواند بقا و کیفیت زندگی زنان مبتلا را بهبود بخشد.

نانوتکنولوژی پیشرو در تشخیص سرطان تخمدان

طی اخبار منتشر شده از دانشگاه ویرجینیا کامنولث (Virginia Commonwealth University) محققان این دانشگاه در حال طراحی تست آزمایشگاهی مبتنی بر ادرار برای تشخیص زودهنگام سرطان تخمدان هستند. این رویکرد نوآورانه با استفاده از فناوری نانوتکنولوژی برای تجزیه و آنالیز پپتیدهای خاص موجود در ادرار افراد مبتلا به سرطان تخمدان، پتانسیل زیادی را در متحول کردن تکنیک‌های تشخیصی نشان می‌دهد. پپتیدها نقش مهمی در سیگنال دهی به سرطان تخمدان در نمونه‌های ادرار دارند و به عنوان نشانگرهای زیستی مهم برای این بیماری عمل می کنند. روش‌های تشخیص متداول محدودیت‌هایی در شناسایی مؤثر این پپتیدهای مرتبط با سرطان تخمدان دارند. رویکرد جدید محققان از فناوری سنجش نانوحفره (nanopore) برای افزایش دقت و حساسیت در تشخیص چندین پپتید به طور همزمان استفاده می‌کند.

نگاهی به کاربردهای آینده فناوری نانو

در حالی که پتانسیل فناوری سنجش نانوحفره (nanopore) امیدوارکننده است، دکتر Diana Pearre متخصص سرطان زنان و استاد دانشگاه کالیفرنیا، بر اهمیت اعتبار دهی بیشتر قبل از استفاده گسترده بالینی فناوری‌های تشخیصی نانو تاکید ولیکن اذعان دارد، نانوتکنولوژی یک فناوری پیشرو در نوآوری مراقبت‌های بهداشتی است و امکانات جدیدی را برای تشخیص و درمان ارائه می‌دهد. دکتر Kecia Gaither، متخصص OB/GYN و متخصص طب جنین مادر، افزایش کاربردهای نانوتکنولوژی را برای تشخیص و درمان بیماری‌های مختلف ارایه می‍دهد.

در نتیجه، در حالی که توسعه یک آزمایش مبتنی بر ادرار برای تشخیص زودهنگام سرطان تخمدان امیدوارکننده است، تحقیقات بیشتری برای اطمینان از اثربخشی و پذیرش گسترده آن مورد نیاز است. ادغام فناوری نانو در اقدامات تشخیصی امیدی برای نتایج بهتر در مبارزه با سرطان تخمدان و سایر بیماری‌های چالش برانگیز ایجاد می‌کند.

منبع:

1. Biophysical Society. New method could detect early ovarian cancer from urine samples.
2. Cancer stat facts: ovarian cancer.
3. Wolters Kluwer: UpToDate. Patient education: ovarian cancer diagnosis and staging (beyond the basics).
4. https://www.medicalnewstoday.com/articles/a-new-urine-test-may-be-able-to-detect-ovarian-cancer-early
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9953976/