لزوم اطلاع از روز جهانی دیابت
دیابت چیست؟
همه‌ی ما حتی اگر در اطراف خود بیمار دیابتی نداشته باشیم، به طور قطع نام این بیماری را شنیده‌ایم. برای کسانی که خود یا اطرافیانشان به این بیماری دچار هستند، اطلاع داشتن از نکات پیرامون این مشکل جهت مدیریت این بیماری مزمن کمک کننده است. این دسته از افراد باید همه‌ی رفتارها و پرهیزهای غذایی مخصوص به دیابت را بشناسند و آن‌ها را رعایت کنند. همچین باید به خوبی با روند تشخیص، مانیتور کردن دوز داروها و درمانی این مشکل نیز آشنا شوند. خوشبختانه امروزه درمان‌های مناسبی برای کنترل دیابت وجود دارد، اما همگی می‌دانیم که پیشگیری و تشخیص به موقع همیشه به مراتب بهتر از درمان است. با شناخت این بیماری، عوامل و شرایط بروز آن می‌توانیم از وقوع آن پیشگیری کنیم. یا در بدترین حالت به درستی با آن مواجه شویم. اهمیت شناخت این بیماری به حدی است که روز 14 نوامبر مصادف با 23 آبان به عنوان روز جهانی دیابت نام‌گذاری شده است. اما دیابت چیست؟
گلوکز نوعی کربوهیدرات است که در نان، انواع میوه و محصولات لبنی و بعنوان مهمترین قند آزاد در گردش خون جانوران به شمار می‌آید، جانوران از این قند به عنوان سوخت برای مغز، سلول‌های سیستم عصبی و گلبول‌های قرمز استفاده می‌کنند. این قند به عنوان فراوان‌ترین ترکیب شیمیایی نیز شناخته شده و به وفور یافت می‌شود. زمانی که بدن انسان برای تامین انرژی توانایی استفاده از گلوکز را نداشته باشد و یا نتواند آن را ذخیره کند، می‌گویند که فرد به دیابت – که نوعی بیماری مزمن می‌باشد – دچار شده است. در واقع اگر لوز‌المعده نتواند هورمون انسولین مورد نیاز برای انتقال گلوکز از جریان خون به سلول‌های بدن را تولید کند یا بدن نتواند از این هورمون به‌درستی استفاده کند، این بیماری پدیدار می‌شود.
از آن‌جایی که همه‌ی غذاهای مصرف شده توسط انسان در نهایت به گلوکز تجزیه می‌شوند، عدم امکان استفاده از آن باعث پدیده‌ای به نام انباشت گلوکز و در نتیجه بالا رفتن قند خون و نهایتاً ریسک دیابت می‌شود. مطالب فوق دیابت را به ساده‌ترین و قابل فهم‌ترین شکل ممکن شرح می‌دهد. در واقع دیابت بیماری‌ای است که باید آن را جدی گرفت. زیرا در غیر این صورت اندام‌ها و بافت‌های بدن فرد را با آسیب‌های متعددی روبرو می‌کند. آسیب‌هایی که در چشم‌ها، کلیه‌ها، اعصاب و قلب خود را نشان می‌دهند.
اهمیت روز جهانی دیابت چیست؟
می‌دانیم که انتخاب روز جهانی برای هر مقوله‌ای، به منظور جلب توجه افکار عمومی به آن موضوع صورت می‌گیرد. مقرر کردن چهاردهم نوامبر به عنوان روز جهانی دیابت نیز به همین دلیل است. در سال 1991 یعنی 32 سال پیش، سازمان بهداشت جهانی با همکاری فدراسیون بین‌المللی دیابت تصمیم گرفتند برای جلب توجه عموم به رشد و گسترش روزافزون دیابت، 14 نوامبر را تحت عنوان روز جهانی دیابت نام نهند. سازمان ملل متحد نیز در سال 2006 این روز را در تقویم به صورت رسمی ثبت کرد. بزرگترین کاری که در این روز انجام می‌شود، ایجاد کمپین‌های بزرگ اطلاعرسانی و آگاهی‌سازی است. فدراسیون بین‌المللی دیابت هر سال یک شعار خاص را انتخاب کرده و همه‌ی اطلاع‌رسانی‌های صورت گرفته در این روز، حول و حوش آن شعار خواهد بود.
شعار جهانی که برای این روز درنظر گرفته شده: ” دسترسی به مراقب جهت افراد دیابتی” و شعار هفته ملی دیابت در کشور ” دیابت: شناخت خطرات، اقدام موثر” می باشد.
در کشور ما نیز از سال 1392 به بعد، به همت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، هر ساله هفته‌ی آخر آبان‌ماه را به عنوان هفته‌ی ملی دیابت اعلام می‌کنند. انجمن‌های حامی بیماران دیابتی در این برهه‌ی زمانی نقش فعال و موثری را ایفا می‌کنند.
انتخاب این روز (14 نوامبر) به عنوان روز جهانی دیابت، به مناسبت روز تولد دکتر بانتیگ که کاشف انسولین می‌باشد، صورت گرفته است. اما باید دید که عمده فعالیت‌های انجام شده در این روز چه چیزهایی هستند. می‌توان سه محور اصلی را برای فعالیت‌های انجام شده در این روز بیان کرد که عبارتند از:
- توجه به نیازهای جامعه‌ی دیابتی و فراهم کردن این نیازمندی‌ها
- تاکید بر اجرای برنامه‌هایی در راستای کنترل خطراتی که دیابت می‌تواند برای جوامع در پی داشته باشد.
- جلب توجه جهانیان به این بیماری و راه‌هایی برای مدیریت کردن این معضل
چه کسانی در معرض ابتلا به دیابت هستند؟
یکی از مهمترین اقداماتی که در روز جهانی دیابت بر اهمیت آن تاکید می‌شود، انجام آزمایش خون جهت تشخیص دیابت است. در واقع با انجام آزمایش‌هایی از جمله، قند خون ناشتا، قند خون دوساعته پس از صرف صبحانه و HbA1c، سطح قند خون افراد اندازه‌گیری می‌شود. این آزمایش‌ها بسیار راحت بوده و نیاز به اقدام خاصی ندارد؛ بلکه با گرفتن مقدار کمی خون از فرد ناشتا انجام می‌شود. گرچه توصیه می‌شود که همه‌ی افراد به صورت دوره‌ای چکاپ انجام دهند، اما انجام این آزمایش برای برخی از گروه‌های جامعه ضروری‌تر است. به عنوان مثال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کسانی که یکی از افراد خانواده‌ی ایشان مبتلا به قند خون بالا یا دیابت هستند.
- از آن‌جایی که نوع خاصی از دیابت تحت عنوان دیابت بارداری یا دیابت حاملگی جود دارد، لازم است که زنان باردار نیز تحت این آزمایش قرار بگیرند.
- افراد چاق و دارای اضافه وزن
روز جهانی دیابت و غربالگری
همان‌طور که اشاره کردیم عموماً در روز جهانی دیابت کمپین‌هایی برپا می‌شود که علاوه بر اطلاعرسانی در مورد دیابت و خطرات و عوارض آن، به ضرورت انجام آزمایش‌های بالینی برای تشخیص این بیماری مزمن نیز تاکید می‌کنند. همچنین برخی از این کمپین‌ها خود اقدام به انجام آزمایش‌های غربالگری دیابت می‌کنند. پزشکان همواره بر این موضوع اصرار دارند که افراد دارای ریسک دیابت نباید از انجام آزمایش‌های مرتب دوره‌ای غافل شوند.
شما می‌توانید جهت دریافت اطلاعات بیشتر درخصوص انواع آزمایش‌های غربالگری اینجا کلیک نمایید. همچنین درصورت تمایل به انجام آزمایش‌های چک آپ دوره‌ای و پذیرش غیرحضوری و نمونه‌گیری در منزل آزمایشگاه تشخیص طبی و تخصصی پیوند از طریق لینک‌های زیر اقدام و یا با شماره 71400004-021 تماس حاصل فرمایید.